Bu Söz Kimin 22
Emilie du Chatelet
Bu sözün Türkçe karşılığı nedir?
“Silly women follow fashion,
pretentious ones exaggerate it;
but women of good taste come to terms with it.”
“Sıradan kadınlar modayı takip eder,
gösteriş meraklısı olanlar abartır;
ama zevk sahibi olanlar onunla uzlaşır”
Emilie du Chatelet kimdir?
Sanki Bir modacının sözleri değil mi? Ama değil; bir yazar, matematikçi ve fizikçinin sözleri bunlar. Çağının ötesinde bir insanın.
Fransa’nın en kudretli ve en uzun süre tahtta kalan kralının kızı olsa bile, bir kadının yapamayacağı şeyler vardı. Örneğin kralın kızı, sadece cinsiyetinden dolayı Fransa Bilimler Akademi’sine alınmıyordu. Ancak kadın Emilie du Chatelet olunca bu engelleme hiç bir engel teşkil etmedi. Bilim adına çalışmak için bir akademiye üye olması gerekmiyordu.
Newton’un Principia’sını Fransızcaya çevirdi. Hem de öyle bir çevirdi ki yaklaşık 300 sene sonra halen kaynak çeviri olarak kullanılıyor. Hem de öyle bir çevirdi ki; çeviriyi yaparken Newton’un cisimlerin kütleleri, hızları ve enerjileri ile ilgili olarak ulaştığı sonuçların yanlış olduğunu ispatlayarak iki yüzyıl öncesinden Einstein’e bir fener yaktı.
Bütün bunlar başarının ve azmin cinsiyet ayrımcılığını bile yıldırabileceğini gösterdi. Emilie du Chatelet’yi bünyesine almayan Fransa Bilimler Akademisi yıllar sonra onun “Tabiat Üzerine Tezler” adlı kitabını basmayı kurumsal olarak üstlendi.
